Przemocą w rodzinie określane jest „każde zachowanie skierowane wobec osoby bliskiej, którego celem jest utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciwko członkowi rodziny naruszające jego godność oraz podstawowe prawa i wolności, powodujące cierpienie i szkody” [U. Nowakowska, Przemoc kobiet w rodzinie, Warszawa 2008, s. 21]. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) definiuje przemoc w rodzinie jako jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy i styl życia. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami, oparte na miłości i zrozumieniu. W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz oczekiwaniami społecznymi. Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Należy ją zaklasyfikować do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej.
Przemoc prowadzi do poważnych naruszeń norm moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do poważnych okaleczeń czy zabójstw [H.D. Sasal, Przewodnik do procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie, Warszawa 2005, s. 16–19].
Wokół przemocy narosło wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że jest to zjawisko marginalne, występujące wyłącznie w patologicznych środowiskach. Tymczasem według danych statystycznych przemoc w rodzinie jest zjawiskiem powszechnym i stanowi poważny problem społeczny.
Znęcanie się nad rodziną jest najczęściej popełnianym przestępstwem w Polsce, zaraz po przestępstwach przeciwko mieniu i życiu [L. Tomaszewska, Przemoc wobec kobiet w rodzinie-niezbędnik prokuratora, Warszawa 2007, s. 36–37].
Przemoc doznawana ze strony najbliższej osoby jest doświadczeniem traumatycznym, okaleczającym psychikę. Przemoc w rodzinie przybiera różne formy: od przemocy fizycznej, przez przemoc seksualną i psychiczną, po przemoc ekonomiczną. Przemoc w rodzinie rzadko jest incydentem jednorazowym. Zazwyczaj ma ona charakter długotrwały i cykliczny.
Rodzaje przemocy:
- Przemoc fizyczna – jej celem jest zadanie ofierze bólu fizycznego, uszkodzenie jej ciała, pogorszenie jej zdrowia lub pozbawienie ją życia.
- Przemoc seksualna – to zachowanie zmuszające ofiarę do podjęcia niechcianych zachowań seksualnych lub zdeprecjonowania jej seksualności.
- Przemoc psychiczna – to zachowanie, którego celem jest umniejszanie poczucia własnej wartości ofiary, wzbudzanie w niej strachu.
- Przemoc ekonomiczna – to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od sprawcy.
- Zaniedbanie – to nie zaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych.
Przemoc jest przestępstwem ściganym z różnych artykułów Kodeksu karnego.
Artykuł 207 Kodeksu karnego stanowi:
„§1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny i fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
§2. Jeżeli czyn określony w §1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.
§3. Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat”.
Przemoc w rodzinie ma tragiczne konsekwencje. Prowadzi nie tylko do uszkodzeń ciała ofiary, ale także do zaburzeń emocjonalnych oraz zaburzeń psychicznych w sposobie, w jaki postrzega ona sama siebie, sprawcę oraz innych ludzi.
PRZEMOC – DEFINICJE, RODZAJE | pobierz |
ZWIĄZEK Z MĘŻCZYZNĄ STOSUJĄCYM PRZEMOC | pobierz |
UPROWADZENIE DZIECKA JAKO FORMA PRZEMOCY RODZICA | pobierz |
JAK PRAWIDŁOWO ZAKOŃCZYĆ PROCEDURĘ „NIEBIESKIEJ KARTY” | pobierz |
PTSD – U DOROSŁYCH OFIAR PRZEMOCY | pobierz |
OGRANICZENIA W PRACY Z OFIARAMI PRZEMOCY | pobierz |
DLACZEGO TO ZROBIŁEM? | pobierz |
JAK ROZMAWIAĆ Z OFIARĄ PRZEMOCY W RODZINIE? | pobierz |
DOZNAJESZ PRZEMOCY? LEKARZ MA OBOWIĄZEK CI POMÓC www.lekarzureagujnaprzemoc.pl | pobierz |
SKORZYSTAJ Z POMOCY DLA OSÓB DOTKNIĘTYCH PRZEMOCĄ W RODZINIE | przejdź |
SPRAWDŹ, CO ZROBIĆ, JEŚLI JESTEŚ ŚWIADKIEM PRZEMOCY W RODZINIE | przejdź |
TELEFON DLA RODZICÓW I NAUCZYCIELI W SPRAWIE POMOCY DZIECIOM – INFOLINIA | przejdź |
ROZWIĄŻ SPÓR PRZEZ MEDIACJĘ | przejdź |